Zelfcontrole

Het zelf bepalen van het glucosegehalte in het bloed via een vingerprik, met behulp van een bloedglucosemeter. Zo belangrijk, dat er een heel hoofdstuk aan is gewijd.
Zelfcontrole

Zelfmanagement

Kernpunt in het totale diabetes management: de manier waarop u zelf met uw diabetes omgaat, de keuzen die u maakt en de beslissingen die u neemt, elke dag weer, om uw diabetes zo goed mogelijk geregeld en in balans te laten zijn.
Zelfmanagement

Zelfregulatie

Het zelf en zelfstandig op elkaar af stemmen van de insuline dosis, de hoeveelheid koolhydraten in de voeding en de mate van inspanning, om hoge of lage glucosewaarden te vermijden of te corrigeren. Het is een vorm van regulatie, welke alleen mogelijk is bij gebruik van (ultra-) kortwerkende insuline en na het leren van koolhydraten tellen. Met zelfregulatie kan men (bij insulinegebruik) beter inspelen op wisselende eettijden en hoeveelheden koolhydraten, zoals bij intensieve sportbeoefening, veel reizen of een anderszins ongeregeld leefpatroon (zoals ook bij kinderen en studenten).
Meer over zelfregulatie

Zenuwen

Zenuwen maken deel uit van ons zenuwstelsel. Elke zenuw is opgebouwd uit talloze zenuwvezels, die de communicatie verzorgen tussen de hersenen en de rest van ons lichaam. Ze geven bijvoorbeeld pijnprikkels door, of een (vaak onbewuste) opdracht om te bewegen (zoals een hand uitsteken).
Infoblad Ons zenuwstelsel

Diabetes kan de zenuwen aantasten door schade aan de kleine bloedvaatjes van de zenuwen.
Diabetische neuropathie

De term zenuwen wordt ook gebruikt om iemands gemoedstoestand weer te geven. Denk bijvoorbeeld aan in de zenuwen zitten, stalen zenuwen hebben of iemand op de zenuwen werken, of aan een woord als zenuwachtig. Sommige mensen kunnen van diabetes de zenuwen krijgen, maar dat heeft niets te maken met diabetische neuropathie. Bij al deze voorbeelden gaat het om iemands psychische gesteldheid.

Zenuwpijn

Korte term voor pijnlijke neuropathie. Een vorm van perifere zenuwschade met onaangename gevoelsstoornissen, ook al worden die klachten niet door iedereen omschreven als pijn.
Klachten

Zenuwschade

Zenuwschade of neuropathie is een van de minst herkende complicaties van diabetes.
Diabetische neuropathie

Diabetische neuropathie of zenuwschade kan ernstige gevolgen hebben. Tijdige herkenning is belangrijk. Heeft u last van uw voeten of onderbenen, en wilt u weten of deze klachten kunnen komen door neuropathie? Een vragenlijst kan helpen daar een antwoord op te geven.
Vragenlijst zenuwschade

Meer over de verschillende vormen van neuropathie vindt u onder de het hoofdstuk Complicaties.

Zenuwstelsel

Het zenuwstelsel verzorgt de communicatie tussen alle delen van ons lichaam. Het bestaat uit een centraal deel (hersenen en ruggenmerg), dat via een netwerk van zenuwen is verbonden met spieren, zintuigen en organen.
Infoblad Ons zenuwstelsel

Diabetes kan de zenuwen aantasten door schade aan de kleine bloedvaatjes van de zenuwen.
Diabetische neuropathie

Ziekte

Als u ziek bent (bijv. door griep) kan uw diabetes tijdelijk flink ontregeld raken, als u niet de juiste maatregelen neemt.
Hoe kan ik hoge waarden voorkomen?

Als iemand met diabetes een andere ernstige of chronische ziekte krijgt, moet soms anders met de diabetes worden omgegaan dan gewoonlijk. Bij onderzoek of opname in het ziekenhuis, anders dan voor de diabetes zelf, is het ook zaak ervoor te zorgen dat de diabetes niet nodeloos ontregelt.
Als andere ziekten zich aandienen

We hebben alle adviezen over wat u moet doen als u ziek bent op een rij gezet.
Infoblad Wat doe ik als ik ziek ben

ZOAP (AST)

Afkorting voor Zelfcontrole Op Andere Plaatsen. De term AST wordt vaker gebruikt: afkorting van het Engelse Alternative Site Testing. Als de vingertoppen te gevoelig zijn (geworden) kan dat, maar het heeft ook nadelen.
Zelfcontrole op andere plaatsten

Zoetstoffen

Stoffen (uitgezonderd suiker) die dienen om voedingsmiddelen een zoete smaak te geven. Calorie-arme zoetstoffen zijn: acesulfaam, aspartaam, cyclamaat en saccharine. Ze worden gebruikt in zoetjes en light-frisdranken. Calorie-rijke zoetstoffen zijn: sorbitol, mannitol, xylitol, isomalt, maltitol en lactitol. Ze beïnvloeden evenmin de bloedglucose, maar leveren wel calorieën (in de vorm van verzadigd vet) en kunnen diarree veroorzaken. Ze worden verwerkt in suikervrije producten voor diabetici, die voor mensen met diabetes echt niet nodig zijn. Afgeraden dus.
Tussendoortjes, zoetstoffen en alcohol

Zorgplan

Een (individueel) zorgplan wordt gebruikt bij de zorg voor mensen met een chronische ziekte als diabetes. Het vat samen waar het bij uw diabeteszorg om gaat: uw kans op complicaties, uw doelen en keuzes, en de afspraken die u en uw zorgverlener maken voor een plan van aanpak voor de komende periode. Het wordt (ook in DIEP) soms nog een behandelplan genoemd, vanuit de invalshoek van de zorgverleners.
Het behandelplan

Zorgstandaard

De NDF Zorgstandaard Diabetes omvat de richtlijnen voor goede diabeteszorg, gericht op zorgverleners. De Zorgstandaard (met aanvullingen) is te downloaden via onderstaande link.
NDF Zorgstandaard
Zelfmanagement

Zorgverleners

De term die wij gebruiken voor de verschillende professionele hulpverleners die bij de zorg voor de mens met diabetes betrokken zijn: huisartsen, specialisten, verpleegkundigen, diëtisten, praktijkondersteuners, podotherapeuten, pedicures etc.
Zorgverleners

De meest direct betrokkenen vatten we samen onder de term: uw diabetesteam.
Wie doet wat?

Zorgwijzer

De Diabetes Zorgwijzer is de versie van de Zorgstandaard die de DVN heeft gemaakt voor mensen met diabetes type 2. Wie meer grip wil op zijn leven met diabetes doet er goed aan de Zorgwijzer door te nemen. Het geeft een helder overzicht van uw eigen taak en verantwoordelijkheid, en van wat u van uw zorgverleners mag verwachten. U kunt de Zorgwijzer downloaden via onderstaande link, of een papieren versie aanvragen bij de DVN.
DVN Zorgwijzer
De plaats van diabetes in uw leven

Zwangerschap

Als u zwanger wilt worden wanneer u diabetes heeft, zijn bepaalde voorzorgen en een deskundige begeleiding van groot belang.
Zwangerschap bij diabetes type 2

Zwangerschapsdiabetes

Vorm van diabetes welke ontstaat tijdens de zwangerschap en na de bevalling weer overgaat.
Zwangerschapsdiabetes

Sluit de enquête